«موزه میراث دهاتی گیلان»، یکی از موزه های کم تر شناخته شده شمال کشور و از جمله موزه های مردم شناسی ایرانه که بازدیدکنندگان رو با سبک زندگی و آداب و رسوم مردم گیلان آشنا می کنه.
بد نیس بدونین که سرویس گردشگری ما ظرف چند ماه گذشته، به معرفی پرتالای رسمی گردشگری ایران در فضای مجازی پرداخته تا مخاطبان رو با ظرفیتای سایبری توریسم ایران آشنا کنه؛ که از جمله میشه به معرفی کاخ سعد آباد، موزه هنرهای معاصر تهران و موزه استاد مقدم دانشگاه تهران اشاره کرد.
امروز هم هم چون روال هفته های پیش، سری زدیم به یکی از موزه های کشور؛ موزه میراث دهاتی گیلان، که خیلی شناخته شده نیس.
تماشاگهی که شما رو با سبک زندگی و آداب و رسوم یکی از اقوام ایرونی در مناطق سر سبز شمالی آشنا می کنه.
قبل از ورود به مطلب شاید بد نباشه بدونین که طبق بررسیا، ۱۴ موزه در استان گیلان قرار داره که از این تعداد، هفت مورد، موزه تخصصی هستن و چهار مورد هم به میراث فرهنگی گیلان (Gilan Cultural Heritage)، صنایع دستی و گردشگری این استان اختصاص داره.
موزه های رشت، میراث دهاتی گیلان، فومن و تاریخ چای ایران، از جمله تماشاگهایی هستن که پیشنهاد می کنیم هنگام سفر به گیلان از اونا بازدید کنین.
درباره موزه دهاتی گیلان
حالا سی و شش مورد از بناهایی که در موزه بزرگ میراث دهاتی گیلان نصب شده، در فهرست آثار ملی کشورمون به ثبت رسیده.
موزه میراث دهاتی گیلان (Guilan Village Heritage Museum) که در پارگ جنگلی سروان در شهر رشت واقع شده، از جمله موزه های مردم شناسی و اقلیم شناسی خطه شمال کشور هستش که علاوه بر داشتن فضایی سنتی، شکلای جور واجور موجود در اون، نشون دهنده بخشی از سبک زندگی مردمون این خطه هم هستن. بد نیتس بدونین که این موزه حدود ۲۲۰ هکتار مساحت داره.
فاز مطالعاتی این موزه در سال ۱۳۸۱ شروع گشته و اولین کارگاه ساخت اون در اردیبهشت ۱۳۸۴ راه اندازی شد.
مجری این طرح، دکتر طالقانی و اولین سرپرست کارگاه و سازنده بناهای اولیه ساختمانا و محوطه نوستالژیک موزه، مهندس میر یوسفی بودن.
هم اینکه می گن که قراره بناای ۹ روستای اصیل گیلان که نمادهای شاخص معماری این استان رو هم تشکیل میدن، در این محوطه بزرگ، واچینی شده و بعد در محل این موزه، دوباره چینی شن. یعنی ماکتایی در اندازه بزرگ از معماری روستاهای زیبای گیلان بزودی در این موزه جای می گیرن تا شما علاوه بر دیدن سبک زندگی مردمون این منطقه قشنگتر، با معماری و صنایع دستی و ظرفیتای اقلیمی اون در محوطه ای کوچیک آشنا شید.
بد نیس بدونین، بخشی از معماری بناهایی که به این موزه منتقل شدن، به بیشتر از ۱۵۰ سال پیش می رسه. البته هدف اصلی موزه میراث دهاتی گیلان، تنها انتقال دهاتی نیس، بلکه حفظ فرهنگ بومی و معرفی روشای ساخت سنتی بناهای گیلانه که کم مثل حساب می گردن.
طبق اظهارات مسئولان موزه میراث دهاتی گیلان، قراره علاوه بر فازهای ۹ گانه ای که واسه این موزه تعبیه شده، دو فاز دیگه با اسمای پارک فرهنگی و پارک صنایع دستی هم در آینده ای نزدیک گشایش پیدا می کنه.
موزه میراث دهاتی گیلان، در بیشتر از ۸ هزار پرتال اینترنت به زبون انگلیسی ایندکس شده که نشون دهنده اهمیت گردشگری و فرصتای آشنایی با سبک زندگی و صنایع دستی و معماری استان گیلان واسه ایران دوستانه.
در پرتالای معروف گردشگری دنیا مانند لونلی پلنت، تریپ ادوایز و پروژه ایران، کاربران زیادی این موزه رو واسه بازدید علاقمندان در نقاط شمالی کشور پیشنهاد کردن.
گشتی مجازی در موزه میراث دهاتی گیلان
سایت اینترنتی موزه میراث دهاتی گیلان از جمله پرتالای خوب موزه ای در کشور هستش که اطلاع رسانی چند زبانه و گسترده رو در دستور کار خود قرار داده.
وقتی شما روی گزینه فارسی در ایندکس سایت کلیک کنین، وارد بخش فارسی میشین که با زیر بخشای جور واجور و جذابی انتظار شما رو میکشه. همونجوریکه در تصویر زیر توجه می کنین، این بخش، قسمتای متنوعی داره : معرفی موزه، بخشای فرهنگی و معماری، فرهنگ مردم گیلان، گالری، انتشارات، اطلاعات بازدید، نقشه دسترسی و بخش تماس با ما.
درباره این موزه در بخش معرفی موزه اومده:
موزه های دهاتی، تصاویری قابل لمس از زندگی سنتی‌ان که در اونا میشه معماری، آداب و رسوم، صنایع دستی و هنرهای بومی رو از نزدیک مشاهده و زندگی دهاتی رو تجربه کرد؛ این موزه ها فضایی رو جفت و جور می‌کنن تا مردمون هر سرزمین با گذشته نزدیک پدران و مادران خود آشنا شن.
موزه میراث دهاتی گیلان تنها تجربه ملی در مورد مراقبت از فرهنگ و معماری دهاتی با معنی موزه فضای باز در ایران هستش.
این موزه که در خاور میانه و آسیای مرکزی منحصر بفرده، با هدف گرامیداشت و حفظ میراث مادی و الهی مردم سرزمین گیلان طراحی شده.
در بخش بخشای فرهنگی و معماری، همونجوریکه در تصویر زیر توجه می کنین، ۹ ظرفیت اقلیمی و معماری استان گیلان در سایت معرفی شده که میشه واقعیت اونو در خود موزه جست و جو کرد.
بخشای ۹ گانه عبارتند از:
- ساحل غربی که شامل مجموعه مسکونی آصفیه.
- ساحل شرقی که شامل مجموعه مسکونی موسویه.
- کوهستان شرقی که شامل مجموعه مسکونی محسنیان و مجموعه مسکونی محمد نژاده.
- کوهستان غربی که شامل معرفی مجموعه مسکونی حاجت پوره.
- کوهپایه شرقی که شامل معرفی مجموعه مسکونی بهزادی، کامل و رستمی هستش.
- کوهپایه غربی که شامل معرفی مجموعه مسکونی لطفی و طربیه.
- جلگه مرکزی که شامل معرفی مدرسه و کارگاه های آهنگریه.
- جلگه شرقی که شامل معرفی مجموعه مسکونی پر مهره.
- جلگه غربی که شامل معرفی مجموعه مسکونی محتشم طلب، موسوی و موسی زاده س.
یکی دیگه از بخشای باحال سایت همونجوریکه در شکل زیر توجه می کنین، مربوط به معرفی فرهنگ مردم گیلانه که بخشایی از جمله: گیلان و میراث اون، آداب و رسوم، سنتای شفاهی (ترانها و ضرب المثلا)، اشیا و وسیله آلات، خوراک، پوشاک، بازیا و صنایع دستی رو شامل می شه.
برنامه های جور واجور در موزه میراث دهاتی گیلان
در موزه میراث دهاتی گیلان، در طول سال برنامه های متنوعی برگزار می شه.
یکی از این مراسم، مراسم نوروزی خوانیه که تصویر اونو در زیر مشاهده می کنین.
یکی دیگه از مراسم جالبی که در موزه میراث دهاتی گیلان بعضی وقتا در برابر دید بازدید کننده گان اون قرار میگیره، مراسم عروس گولیه که تصویر اونو در زیر مشاهده می کنین.
مراسم عروس گولی، یکی از باشکوه ترین آیینای نمایشی گیلان امحسوب می شه.
داستان این مراسم، داستان جذابیه که بعدا درباره اون بیشتر می گیریم. اما همین قدر بدونین که موضوع این نمایش، دعوای غول و پیربابو بر عروسی خیالی به نام ناز خاتونه.
واسه گرفتن ناز خاتون به همسری، کشتی گرفتن، تنها راه انتخاب فرد پیروز میشه که طبق افسانه هایی که سینه به سینه پیش مردم گیلان حفظ شده، غول پیروز می شه و همراه ناز خانوم، رقص کنان، بازی رو به پایان می برن.
گول به معنی غوله و کلاهی از کلش بر سر می نهد، زنگ و زنگولهایی به خود می آویزد و چماقی هم به دست میگیره. البته باید بگیم که «پیربابو» هم خود رو به هیئت پیرمردی می آراید و نقش «نازخانم» رو هم یکی از جوانان که لباس زنونه می پوشد، بازی می کنه.
طبق مشاهدات محلی، این مراسم از شب چهار شنبه سوری به بعد در رشت و حومه های شهر، شخصی رو که عروس گوله می گن لباسهای قشنگ محلی که دارای زینتهای فراوانیه، می پوشونن و با بعضیا از کودکان همراه به رقص و پایکوبی و دست فشانی می پردازن.
این مراسم با در نظر گرفتن ساختار نمایشی اون، یکی از باشکوه ترین آئینای نمایشی بوده که گذشته اون به چند صد سال قبل برمیگرده. این نمایش از آیینای استقبالی نوروزه و در هر منطقه گیلان با یه چاشنی بومی اجرا می شه و رواییه.
یکی از مراسم سنتی گیلانیا که در این موزه اجرا می شه، مراسم طناب کشی سنتیه که در تصویر زیر مشاهده می کنین.
مراسم شب یلدای گیلانیا هم حال و هوای خاص خود رو داره که در این موزه به نمایش در اومده. تصویر زیر مربوط به مراسم فال هندوانه س که در موزه میراث دهاتی گیلان برپا می شه.
برداشت پیله کرم ابریشم، بخشی از سبک زندگی و اقتصاد مردم گیلان رو در زمانای نه خیلی دور تشکیل می داده که در تصویر زیر مشاهده می کنین.
کتاب شناسی موزه میراث دهاتی گیلان
این موزه در کتابای بسیاری درخشش پیدا کرده که واسه آشنایی مخاطبان گرامی، به بررسی تعدادی از اونا می پردازیم. این کتابای ۱۱ گانه رو میشه در این موزه هم جفت و جور کرد.
کتاب اول، خونه رفیعی اسمشه که به وسیله نشر مشخص در سال ۱۳۸۶ منتشر شد.
محمود طالقانی این کتاب رو نوشت و در واقع، به معرفی اولین نتیجه کار علمی موزه در مورد ثبت روشای واچینی و دوباره چینی خونهای سنتی دهاتی در جلگه شرق گیلان می پردازه.
این کتاب، توضیح گزارش کامل گروه معماری موزه میراث دهاتی گیلان در واچینی و دوباره چینی خونه رفیعیه.
کتاب دوم، بازیا و نمایشای سنتی گیلان اسمشه که به وسیله نشر فرهنگ ایلیا، و زیر نظر دکتر طالقانی در سال ۱۳۸۶ منتشر شد.
در این کتاب، به معرفی تحقیقات و برنامه ریزی انجام شده واسه مستند سازی و نوشته شده کردن میراث نانوشته دهاتی گیلان پرداخته شده و در اون، مقولات مادی و الهی گفته شده.
از مهم ترین وظایف موزه میراث دهاتی گیلان، توجه به میراث ناملموس خطه گیلانه تا نسلای آینده، با میراث فرهنگی گذشتگان خود آشنا شن.
کتاب سوم، موزه فضای باز بالنبرگ اسمشه که به وسیله انتشارات روزنه در سال ۱۳۸۸ منتشر شد.
این کتاب در چارچوب فعالیتای مطالعاتی موزه میراث دهاتی گیلان که با هدف به کار گیری تجارب و علم بقیه در مورد موزه های فضای باز و موزه های دهاتی انجام می شه، ترجمه شده.
در این کتاب که به وسیله ماکس کشوند و ادوین هویلر نوشته شده، چگونگی تشکیل و روند مراحل جور واجور اجرای موزه بالنبرگ سوییس خیلی راحت روایت شده.
روایتی که می گن بسیار مشابه تجربه موزه میراث دهاتی گیلانه تا در این رهگذر، بخشایی از قصه موزه میراث دهاتی گیلان هم مطرح شه.
کتاب چهارم، خونه امینی اسمشه که به وسیله نشر روزنه در سال ۱۳۸۹ منتشر شد.
کتاب نوشته یولاند ممتازه و دومین نتیجه کار علمی موزه در مورد میراث معماری دهاتی گیلان هستش که به دو زبون فرانسه و فارسی منتشر شده.
در واقع، این کتاب معرف یکی از روستاهای بخشای فرهنگی-معماری گیلان یعنی روستای جلگه مرکزی هستش و در اون به معرفی معماری بومی دهاتی گیلان مخصوصا فن و علم ساخت بناها که یکی از اهداف بزرگ این پروژه س، پرداخته شده.
کتاب پنجم، خونه موسوی اسمشه که به وسیله نشر آثار هنری متن، منتشر شد.
این کتاب براساس اون چه اعلام شده، اولین اثر از یه مجموعه ۹ جلدی بوده که زیر نظر دکتر طالقانی، موسس و مجری موزه میراث دهاتی گیلان و با همکاری موسسه تحقیقات کاربردی فرهنگ ایرونی دانشگاه تهران جفت و جور شد.
در این کتابا، علم طراحی و ساخت مجموعه های مسکونی بخشای فرهنگی و معماری ۹ گانه گیلان که در اول این گفتار هم گفتیم، جفت و جور و در اختیار محققان و ایران دوستان قرار گرفته.
کتاب ششم، خونه محتشم طلب اسمشه که در واقع دومین اثر از مجموعه ۹ جلدیه که به وسیله همکاران موزه میراث دهاتی گیلان و زیر نظر دکتر طالقانی، به خاطر مستند سازی و موندگاری علم طراحی، ساخت مجموعه های مسکونی بخشای فرهنگی و معماری ۹ گانه گیلان تالیف شده.
این کتاب با همکاری پژوهشکده تحقیقات کاربردی فرهنگ ایرونی دانشگاه تهران و ، همیاری فرهنگستان هنر کشورمون جفت و جور شده و می تونه واسه عاشقان معماری سنتی خطه شمال کشور، خیلی مهم باشه.
کتاب هفتم، خونه بهزادی اسمشه که سومین اثر از مجموعه ۹ گانه میراث معماری دهاتی گیلانه.
کتاب هشتم، خونه موسی زاده اسمشه که در روستای گیلانده که نام قدیمش خلیف آباد بوده، جای داره.
این داهات از توابع شهرستان تالش شناسایی و واچینی شده و در روستای جله غرب موزه میراث دهاتی گیلان دوباره چینی شده.
این کتاب، چهارمین اثر از مجموعه ۹ جلدی میراث معماری دهاتی گیلانه که مطالعه اونو به عاشقان فرهنگ و هنر و معماری و اقلیم شناسی ایران زمین پیشنهاد می کنیم
کتاب نهم، همونجوریکه در تصویر فوق توجه می کنین، خونه طربی اسمشه و در سال ۱۳۹۰ منتشر شد.
خونه طربی در روستای کیش رودبار از توابع شهرستان فومن شناسایی شده و در روستای کوهپایه ای غرب در محل موزه میراث دهاتی گیلان دوباره چینی شد.
پنجمین اثر از مجموعه ۹ جلدی میراث معماری دهاتی گیلان هستش.
کتاب خونه مرادی، در سال ۱۳۹۰ منتشر شد.
در واقع خونه مرادی، در روستای نشرودکل از توابع دهستان سنگر بخش سنگر شهرستان رشت واچینی شده و در روستای جلگه مرکز در محل موزه میراث دهاتی گیلان دوباره چینی شده.
کتاب خونه حاجت پور، در سال ۱۳۹۱ منتشر شد.
خونه حاجت پور در دهاتی ییلاقی ایسبی دول دهستان شاندرمن بخش ساندرمن شهرستان ماسال واچینی شده و در موزه میراث دهاتی گیلان دوباره چینی شد.
این کتاب هفتمین اثر از مجموعه ۹ گانه میراث معماری دهاتی گیلانه که به توضیح این عملیات جذاب می پردازه.
رابطه با موزه
موزهی میراث دهاتی گیلان
ایران، گیلان، کیلومتر ١٨ آزادراه رشت- قزوین، نرسیده به پلیس راه، جادهی سراوان- شفت
٣٣۶٩٠٩٧٠-٠١٣
٣٣۶٩٠٩٧١-٠١٣
٣٣۶٩٠٩٧۵-٠١٣
Musee_du_guilan[@]yahoo.com
دفتر موزه، تهران
ایران، تهران، بلوار کشاورز، خیابون وصال شیرازی، کوچه تماشاگر، پلاک ٨
٨٨٩۶٩۶٢١–٠٢١
٨٨٩٩٢١۶٣-٠٢١
٨٨٩٩٢١۶٢-٠٢١
امیدوارم اولین گزارش کامل و مصوری که در سایتای فارسی زبون درباره موزه ارائه شد، شما رو به بازدید از این موزه گیلان و آشنایی با میراث بخشی از اقوام ایرونی تشویق کنه.
